Ik ga naar het ziekenhuis, jij gaat naar het ziekenhuis of Tommie gaat naar het ziekenhuis. Welk vertelperspectief werkt het beste in medische voorlichtingsteksten voor kinderen? Dat onderzocht Rian Prinsen voor het Beatrix Kinderziekenhuis in Groningen.
Ik, jij of Tommie
Bijna 300 basisschoolkinderen (groep 5 t/m 8) kregen elk twee voorlichtingsteksten te lezen: een tekst over medisch onderzoek in het ziekenhuis en een tekst over levertransplantatie. Van beide teksten waren drie versies gemaakt met een verschillend vertelperspectief:
- Het ik-perspectief: ‘Als ik in mijn bed lig, word ik naar de operatiekamer gebracht voor de levertransplantatie.’
- Het jij-perspectief: ‘Als je in je bed ligt, word je naar de operatiekamer gebracht voor de levertransplantatie.’
- Het personaal perspectief: ‘Als Tommie in zijn bed ligt, wordt hij naar de operatiekamer gebracht voor de levertransplantatie.’
De kinderen kregen at random een van de drie versies te lezen. Daarna moesten ze een aantal voorkennis- en begripsvragen beantwoorden.
Gewend aan verhalende teksten
De conclusie: het personaal perspectief leidt tot het meeste tekstbegrip. En waarom zou dat zo zijn? Omdat kinderen gewend zijn aan verhalende teksten. Verhalen met een hoofdpersoon. Ze zijn bekend met de verhaalstructuur, en een tekst met een bekende structuur is beter te begrijpen dan een tekst met een onbekende structuur.
Leuk om te lezen
Rian Prinsen heeft ook met twaalf jonge patiëntjes in het ziekenhuis gesprekken gehouden. Deze kinderen kregen de drie versies van de teksten te lezen. Tien van de twaalf kinderen vonden het personaal perspectief ‘gewoon het leukst om te lezen’, want het Tommie-verhaal lijkt op een leesboek. En als iets leuk is om te lezen, is de kans groter dat een kind de tekst ook daadwerkelijk leest en meer zijn best zal doen om de tekst te begrijpen.
Bron:
Wie geeft kinderen de beste medische voorlichting: ik, jij of Tommie? Een onderzoek naar de invloed van vertelperspectieven op tekstbegrip bij kinderen.
Rian Prinsen, studentenbureau UMCG Groningen, juli 2011
Beste Annet,
Zeer herkenbaar. Het ik-perspectief zal voor veel kinderen ook te dichtbij komen: ‘Als ik in mijn bed lig, word ik naar de operatiekamer gebracht voor de levertransplantatie’, zal voor veel kinderen behoorlijk angstaanjagend zijn.
Hetzelfde geldt eigenlijk voor het jij-perspectief. Dan is het net een belofte voor wat nog komen gaat…
Bij het personaal perspectief creëer je enige afstand. De boodschap wordt iets verzacht, maar het komt toch wel over.
Toch goed om eens te lezen.
Dag Ria,
Ja, bij medische voorlichting is die afstand inderdaad wel prettig. De onderzoekster had overigens alleen het tekstbegrip onderzocht, niet hoe ‘angstaanjagend’ de boodschap overkomt.