Ik recenseer informatieve kinderboeken voor NBD Biblion. Deze organisatie levert boeken aan bibliotheken. Recenseren is eigenlijk niet helemaal het juiste woord. Ik schrijf ‘aanschafinformatie’ op grond waarvan een bibliotheek kan beslissen of het boek een aanwinst is voor de collectie. Die recensies, zoals ik ze maar even noem, staan ook op bol.com. De recensenten van NBD Biblion, en ook ik dus, hebben daardoor invloed op de verkoop van een boek. Reden te meer om deze taak serieus te nemen.

Op de stoel van de lezer

Hoe doe ik dat, informatieve kinderboeken recenseren? Wat ik níet doe, is schrijven wat ík van het boek vind. Die auteur en illustrator hebben dat boek immers niet voor mij gemaakt. Een oordeel als ‘De tekeningen zijn ouderwets en lelijk’ is te persoonlijk en zegt alleen iets over de smaak van de recensent.

Wat ik wel doe, is schrijven of ik vind dat het boek (qua inhoud, structuur, taal, vormgeving) past bij het doel en de doelgroep. Ik kijk of er geen grote inconsequenties in zitten, zoals te kinderachtige plaatjes in een boek voor een 12-jarige. En ik schat in of de makers contact maken met de lezers, of ze hen prikkelen, of ze hoofd en hart weten te raken. Ik ga dus op de stoel van de lezer zitten en ik beschrijf wat de lezer kan verwachten van het boek.

Zelf conclusies trekken

Natuurlijk zijn mijn recensies niet zuiver objectief, het blijft mijn inschatting, maar je kunt het wel zo opschrijven dat de lezer van de recensie (bij kinderboeken is dat vaak een ouder of leerkracht) zijn eigen conclusies kan trekken. Dat doe ik zelf als lezer ook het liefst.

Een paar voorbeelden.

‘De beschrijvingen van de veldslagen zijn summier en veronderstellen veel voorkennis van zowel geschiedenis als topografie.’ (boek over grote veldslagen)

‘De vragen zijn niet duidelijk gegroepeerd naar diersoort of activiteit, maar staan door elkaar. Het is een verzameling weetjes, zonder dat er veel verbanden worden gelegd.’ (boek over de boerderij)

‘Veel zinnen zijn aan de lange kant en de zinsbouw is soms ingewikkeld of onlogisch. Dat maakt de tekst onnodig moeilijk.’ (boek over zintuigen bij dieren)

‘De tekst is geïllustreerd met foto’s, maar bijschriften ontbreken zodat onduidelijk is welke techniek te zien is op het plaatje.’ (boek over volleybal)

Door op deze manier informatieve kinderboeken te recenseren, doe je als recensent ook recht aan de enorme diversiteit van de ‘doelgroep’ kinderen.

PS Inmidddels ben ik gestopt met recenseren omdat ik steeds meer kinderboekenschrijvers leerde kennen, waardoor (de schijn van) belangenverstrengeling op de loer lag.